سقط مکرر به چه معناست؟
زمانی که جنین قبل از رسیدن به هفته ی بیستم بادارای و طی کردن مراحل تکامل بمیرد، می گویند جنین سقط شده.
چنانچه سقط جنین بیش از 2 بار پیاپی اتفاق بیفتد، به این اتفاق سقط مکرر یا سقط تکراری می گویند که نیازمند بررسی و معاینات بیشتر است.
در صورتی که سقط های بیشتر رخ دهد احتمال سقط جنین در بارداری بعدی نیز افزایش می یابد، برای مثال احتمال سقط جنین مجدد در حاملگی دوم با سابقه یک بار سقط جنین، 24 درصد، پس از دو بار سقط پیاپی 30 درصد، پس از 3 مرتبه سقط پیاپی 35 درصد و پس از 4 مرتبه سقط جنین های پیدرپی 40 درصد پیش بینی می شود.
به زوجینی که سابقه ی دو سقط مکرر دارند، توصیه می شود که جهت بررسی و تعیین علت سقط جنین مکرر به بهترین پزشک متخصص زنان، زایمان مراجعه نمایند تا با انجام آزمایشات و علت یابی بتوان از بروز سقط های مکرر جلوگیری نمود، علی الخصوص اگر فرد شرایط زیر را داشته باشد انجام معاینات و بررسی های دقیق تر، الزامی می باشد :
- در صورتی که خانم سن بالای 35 سال داشته باشد
- چنانچه سقط جنین قبلی بعد از تشکیل قلب جنین و کارکرد قلب رخ داده باشد
- در صورتی که زوجین مشکل ناباروری داشته باشند
- در صورتی که خود زوجین اعلام نمایند که تمایل دارند بررسی ها سریع تر انجام شود
علت سقط مکرر در زنان باردار چیست؟
علل و عوامل مختلفی در سقط مکرر ممکن است دخیل باشند. ما در ادامه به چند تا از علت های سقط مکرر اشاره می کنیم :
-
اختلال در سیستم ایمنی و محیطی یا علت ایمونولوژیک
، یکی از علل سقط مکرر می باشند و اغلب منجر به سقط جنین در سه ماههی اول بارداری میشود . 60 درصد از موارد سقط مکرر، به دلیل اختلال در سیستم ایمنی بدن یا ایمونوژیک می باشد.
-
مشکلات هورمونی:
عمدتاً عوامل هورمونی موجب می شوند که سقط جنین قبل از هفتهی 10 بارداری اتفاق بیفتد. 17 درصد از موارد سقط مکرر مربوط به علل هورمونی می باشد. از مشکلات هورمونی می توان کیست تخمدان ، اختلالات تیروئیدی و کمبود هورمون پروژسترون در شروع دوران بارداری را نام برد.
-
مشکلات مربوط به ساختار رحم:
وجودمشکلات مادزادی در ساختار رحمی از دیگر علت های سقط مکرر می باشد. اختلالات ساختاری رحمی بیشتر موجب سقط جنین در سه ماههی دوم بارداری می شوند. از جمله اختلالات آناتومیک و ناهنجاری های رحمی می توان به؛ میوم های رحمی، دهانه رحم ناتوان یا نارسایی دهانه رحم و وجود تیغهی میانی در رحم، اشاره کرد. این عوامل 10 درصد از موارد سقط مکرر را شامل می شوند
-
مشکلات عفونی:
وجود عفونت های رحمی و لگنی و برخی بیماریهای عفونی و یا انگلی در زنان نیز از دیگر علت های سقط مکرر بوده که 5 درصد موارد سقط مکرر شامل این سقط می گردد.
-
مشکلات ژنتیکی:
مشکلات کروموزومی زمانی رخ می دهد که تخمک بارور شده به یک باره تعداد زیادی کروموزوم در طول لقاح دریافت کند. این نوع علت ژنتیکی معمولاً به صورت اتفاقی و تصادفی پیش آمده و جنین در هر زمانی از بارداری، ممکن است سقط شود. 5 درصد موارد سقط مکرر به دلیل مشکلات ژنتیکی و کروموزومی اتفاق می افتد.
-
سایر عوامل دیگر:
عواملی مانند؛ بیماری دیابت، ترومبوز، فیبروم و یا پولیپ، مصرف سیگار و دخانیات و سندرم آنتی فسفولیپید به دلیل وجود آنتیبادی هایی در بدن مادر که منجر به اختلال خود ایمنی می شود، نیز می تواند علت سقط مکرر باشند. در مجموع این عوامل 3 درصد ازکل سقط ها را شامل می شوند.
در 50 درصد از موارد سقط مکرر، هیچگونه عامل شناخته شدهای یافت نشده. در این موارد بدون نیاز به بستری بیمار آزمایشات و اقدامات مربوط به علت یابی سقط مکرر، صورت میگیرند.
روش های تشخیص علت سقط مکرر
جهت تشخیص علت سقط های مکرر از روش های مختلفی استفاده می شود. از جمله ی این روش ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- با گرفتن آزمایشات خون و بررسی مشکلات سطح هورمون های موجود در خون به خصوص هورمون های تیروئیدی
- انجام معاینات کروموزومی و عوامل ژنتیکی در زوجین
- معاینه رحم از نظر بررسی وجود مشکلات ساختاری مادرزادی از طریق؛ عکس رنگی از رحم، هیستروسکوپی، سونوهیستروگرافی یا هیستروسونوگرافی و…
- معاینات و بررسی وجود عفونت های رحمی و لگنی
- بررسی جهت وجود مشکلات اسپرمی
- بررسی مشکلات سیستم ایمنی در خانم
- بررسی وجود بیماری های زمینه ای مانند دیابت و فشار خون بالا
- بررسی وجود فیبروم وپولیپ ؛ وجود غده ها و توده های غیرسرطانی که در رحم رشد کرده و به رحم حمله می کند.
- بررسی سندرم آشرمن : این سندرم که به معنی وجود بافت اسکار یا زخم در داخل رحم یا سرویکس ( گردن یا قسمت ورودی رحم) می باشد. این بافت اسکار باعث چسبندگی دیواره های رحم شده، و فضای داخل رحم را برای رشد جنین کاهش میدهد. به سندرم آشرمن ، چسبندگی داخل رحمی نیز گفته می شود.
درمان های سقط مکرر
آیا سقط مکرر درمان می شود؟ این سوال بسیاری از خانواده هایی است که این مشکل را دارند. درمان سقط مکرر با توجه به نوع علت سقط و پس از تشخیص های بالینی، انجام می گیرد.
در مواردی که اختلالات سیستم ایمنی علت سقط مکرر باشند، با تجویز داروهایی همچون ویتامینD ، آسپیرین، هپارین و ایمونوگلوبولین به صورت تزریقی و یا ترکیبی از داروهای ذکر شده استفاده می شود.
تجویز داروهایی مثل متفورمین و پروژسترون، برای درمان سقط مکرر با علل هورمونی هستند.
جهت درمان سقط مکرری که به دلیل مشکلات ناهنجاری رحمی و یا وجود توده و فیبروم ایجاد می شود، ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد.
جراحی مشکلات مربوط به سپتوم رحمی را می تواند برطرف نماید، همچنین با انجام عمل جراحی می توان برخی از فیبروم ها پلیپ ها، و مشکلات بافت اسکار را از بین برد که دراغلب موارد با کمک لاپاراسکوپی انجام می شود.
عمل جراحی برای رفع مشکل ساختاری رحمی و یا بستن دهانه رحم برای پیشگیری از باز شدن دهانه رحم می باشد که کمک می کند تا فرد بتواند تا پایان دوران بارداری خود جنین را حفظ نماید.
برای جلوگیری از سقط مکرر چه باید کرد؟
جای امیدواری است که بدانید برای جلوگیری از سقط مکرر راه هایی وجود دارد. یکی از عوامل سقط مکرر، چاقی می باشد. بنابراین کاهش وزن، تغذیه مناسب و اصولی و سعی در بهبود شیوه و سبک زندگی مانند ترک سیگار و عدم استفاده از دخانیات ومواد مخدر، ترک مصرف الکل و محدودکردن مصرف کافئین می تواند تا حدودی خطر سقط مکرر را کاهش دهد.
لازم به ذکر است که شما بزرگواران می توانید با مراجعه به مطب خانم دکتر زهره امیری جراح و متخصص بیماری های زنان، بارداری و زایمان می توانید از مشاوره، معاینه و خدمات درمانی خانم دکتر امیری بهره مند گردید.