یکی از آسیب های شایع و خاموش در بین بانوان آندومتریوز است که به صورت بافتی ضخیم و خارج از رحم نمایان شده و می تواند بخش های مختلف مانند تخمدان و دیواره خارجی رحم را درگیر نماید.
آندومتریوز نوعی بیماری است که معمولاً بافت های مختلف رحم را مورد حمله قرار می دهد.
از آنجا که در بخش خارجی رحم قرار می گیرد می تواند سبب آسیب به تخمدان ها و بروز کیست های خطرناک شود.
آندومتریوز با تمامی مشکلاتی که به وجود می آورد قابل درمان می باشد.
بهتر است که در صورت مشاهده علائم اولیه سریعاً به پزشک مراجعه نمایید.
تا متخصصان بتوانند با انجام آزمایشات و عکسبرداری های مختلف وجود آندومتریوز را تشخیص داده و بر اساس شدت عارضه روش های درمانی را در پیش بگیرند.
علائم آندومتریوز
یکی از نشانه های شایع آندومتریوز، درد بسیار زیاد در هنگام قاعدگی می باشد.
تمامی بانوانی که هنگام سیکل قاعدگی دردهای شدیدی را در ناحیه لگن، پا، مقعد و مجاری ادراری احساس می کند به آندومتریوز مبتلا می باشند.
باید بدانید که عوارض آندومتریوز بر اساس شدتی که دارد متفاوت است، هرچه حجم آن بیشتر باشد قطعاً درد بیشترین را برای افراد به همراه می آورد.
بسیاری از افراد به دلیل ناباروری به پزشک مراجعه می کنند و ممکن است پس از بررسی های دقیق پزشک تشخیص دهد که این نازایی بر اثر وجود بافت آندومتریوز است.
به دلیل گرفتار شدن تخمک و چسبندگی آنها مانع از تحرک اسپرم در لوله های فالوپ شده و اجازه نمی دهد که روند باروری به صورت طبیعی اتفاق بیفتد.
با وجود آندومتریوز علائمی مانند اختلال در سیستم گوارشی پدیدار می شود.
درد، تهوع، استفراغ، خونریزی های دورهای از مقعد، قاعدگی شدید و هرگونه تغییر در دفع مدفوع می تواند از علائم و نشانه های این آسیب باشد.
باید به آن رسیدگی کرده و در غیر این صورت می تواند تبدیل به سندروم روده تحریک پذیر شود.
بسیاری از بانوان فرایند بارداری را تجربه می کنند اما با سقط خود به خودی جنین مواجه می شوند.
پس از بررسی های داخلی متخصصان علت بسیاری از سقط های غیر عمد را وجود آندومتریوز می دانند.
تمامی بانوانی که به اندومتریوز مبتلا هستند، قطعاً دوره های قاعدگی را به سختی سپری کرده و خونریزی های شدید را تجربه می کنند.
هر چند که این افراد در بین عادت های ماهیانه ممکن است لکه بینی را به صورت مکرر مشاهده نمایند.
آندومتریوز می توان سیستم اداری را نیز تحت تاثیر قرار دهد و قطعاً فرد را با مشکلات متعدد مانند درد در پهلو و خون در ادرار مواجه می کند.
توجه داشته باشید که علائم ریوی نیز می تواند بر اثر آندومتریوز بروز پیدا کند.
ممکن است آندومتریوز غدد لنفاوی را تحت تاثیر قرار داده و سبب درگیری فرد با عفونت های مختلف شود و قطعا سرفه های خونی در دوره های قاعدگی بروز پیدا می کند.
علائم سرطان آندومتریوز
در مراحل مختلف بیماری علائم سرطان آندومتریوز متفاوت است.
در مراحل اولیه، امکان دارد هیچ علامت قابل توجهی وجود نداشته باشد.
با افزایش اندازه و پیشرفت سرطان، علائم زیر ظاهر می شوند:
- خونریزی واژینال نامنظم و غیرطبیعی
- درد در ناحیه پایین شکم و لگن
- تغییرات غیرطبیعی قاعدگی
- افزایش حجم شکم
- لاغری ناخواسته
علت بروز آندومتریوز
اگرچه هنوز علت دقیق ابتلا به این بیماری مشخص نیست اما دلایل احتمالی آن شامل موارد زیر هستند:
قاعدگی بازگشتی
خون دوران قاعدگی به جای اینکه از بدن خارج شود، از طریق لوله های فالوپ به داخل حفره لگن جریان پیدا می کند.
این سلول‌های آندومتر به دیواره های لگن و سطوح اندام‌های لگن می‌چسبند و در آنجا رشد می‌کنند.
تغییر شکل سلول‌های صفاقی
متخصصان می گویند که هورمون ها می توانند باعث تبدیل سلول‌های صفاقی به سلول‌های شبه آندومتر شوند.
دگرگونی سلول‌های جنینی
هورمون‌هایی مانند استروژن ممکن است سلول‌های جنینی را در دوران بلوغ به سلول‌های شبیه به آندومتر تبدیل کنند.
اسکار جراحی
بعد از عمل‌های جراحی مانند هیسترکتومی یا سزارین، سلول‌های آندومتر امکان دارد به محل برش جراحی متصل شوند.
می توانند به فضای خارجی رحم دسترسی پیدا کنند.
انتقال سلول‌های آندومتر
رگ‌های خونی یا سیستم مایع بافتی ممکن است سلول‌های آندومتر را به سایر قسمت‌های دیگر بدن منتقل کنند.
اختلال سیستم ایمنی بدن
بروز مشکل در سیستم ایمنی بدن ممکن است باعث شود که بدن نتواند بافت شبه آندومتر که در خارج از رحم رشد می‌کند را تشخیص دهد و از بین ببرد.
انواع آندومتریوز
به طور کلی، برحسب محل استقرار سلول‌های آندومتر در خارج از رحم، سه نوع اصلی آندومتریوز وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:
آندومتریوز صفاقی سطحی
شایع ترین نوع آندومتریوز است که در نتیجه ضایعاتی در صفاق دیده می شود. صفاق لایه نازکی است که حفره لگن شما را می پوشاند.
اندومتریوما (ضایعه تخمدان)
کیست های تیره و پر از مایع که به نام کیست های شکلاتی شناخته می شوند.
آنها معمولاً در عمق تخمدان شما رشد می کنند و به روش های درمانی خیلی خوب پاسخ نمی دهند.
در نتیجه می توانند به بافت های سالم تخمدان نیز آسیب برسانند. در مقاله ای با عنوان کیست اندومتریوما به نکات جالبی در این زمینه اشاره شده است.
آندومتریوز صفاقی عمیق
این نوع آندومتریوز در زیر صفاق رشد می کند و می تواند علاوه بر اندومتریوز رحم، اندام های نزدیک به رحم مانند روده یا مثانه را نیز درگیر کند.
عوارض شایع آندومتریوز
آندومتریوز بیماری خاموشی است که قطعاً با بروز علائم اولیه قابل تشخیص می باشد.
برخی از افراد ممکن است عوارض آندومتریوز را تجربه نکنند اما زمان باروری قطعا با اختلال مواجه میشوند.
از مهمترین و شایعترین عوارض بیماری آندومتریوز می توان به ناباروری اشاره کرد.
هرچند که عدم درمان به موقع این بیماری نهایتا منجر به سرطان تخمدان و آسیب به بخش های حساس رحمی خواهد شد.
عوارضی مانند قاعدگی های طولانی، لکه بینی و خونریزی های شدید قابل درمان است اما اگر آندومتریوز شدت پیدا کند و سبب ناباروری شود.
قطعاً فرد وارد پروسه های طولانی درمان نابارداری شده و با مشکلات زیادی مواجه خواهد شد.
باید بدانید که آندومتریوز باید در مراحل اولیه درمان شود تا از عوارض شایع و خطرناک این آسیب در امان باشید.
چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به آندومتریوز هستند؟
زنان در سنین باروری بیشتر در معرض خطر ابتلا به اندومتریوز هستند.
زیرا اندومتریوز یک بیماری وابسته به استروژن (هورمون جنسی) است.
در واقع همان طور که استروژن باعث رشد در بافت طبیعی آندومتر می شود، روی بافت غیرطبیعی نیز تاثیر می گذارد.
باعث رشد غیر طبیعی این بافت می شود، در نتیجه خانم هایی که در سنین باروری هستند بیشتر تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرند.
تشخیص آندومتریوز
زمانی که با بروز علائم اولیه و عوارض جانبی آندومتریوز به پزشک مراجعه می کنید، متخصصان به هیچ عنوان از روی شواهد تشخیص خود را اعلام نخواهند کرد.
آنها معتقدند که فرد باید آزمایشات مختلف را انجام داده تا بتوانند تصمیم گیری مناسبی در مورد نوع عارضه و روش های درمانی آن اتخاذ نمایند.
پزشکان معاینات لگنی را انجام داده تا مطمئن شوند که آیا اختلالی در عملکرد اندام های داخلی وجود دارد یا خیر.
برای بررسی های دقیق تر انجام آزمایشات مختلف و عکسبرداری از طریق سونوگرافی و امواج صوتی می تواند راهکار مناسبی برای بررسی و معاینه داخلی باشد.
البته تصویربرداری با روش های مغناطیسی مانند ام ار آی نیز گزینه مناسبی می باشد که معمولاً در مراحل خاص از این نوع عکسبرداری استفاده خواهد شد.
گاها ممکن است پزشکان نتیجه مطلوب را از روش های ذکر شده دریافت نکنند و مجبور شوند که عضو داخلی را به صورت واضح مشاهده نمایند.
در این شرایط لاپاراسکوپی که با بیهوشی عمومی انجام می شود، روشی کاربردی برای تشخیص آندومتریوز است.
پزشک می تواند با این فرایند تشخیص درست خود را اعلام نماید.
لاپاراسکوپی همچنین محل، وسعت و اندازه ضایعات را نشان می دهد و می تواند به پزشک و بیمار در تصمیم گیری آگاهانه و طولانی مدت در مورد درمان و بارداری کمک کند.
در لاپاراسکوپی بزرگنمایی خوبی وجود دارد و نور مناسب ایجاد شده در حین لاپاراسکوپی در ناحیه مورد نظر به پزشک در تشخیص و درمان این بیماری کمک می کند.
درمان آندومتریوز
پس از آنکه آندومتریوز تشخیص داده شد، متخصصان با استفاده از دارو درمانی و هورمون درمانی اقدام به بهبود آندومتریوز می کنند.
از دارو درمانی و جراحی برای درمان معمولا استفاده می کنند.
روش های درمان قطعی آندومتریوز عبارتند از:
هورمون درمانی
داروهای هورمونی مانند قرص های ضد بارداری ممکن است در کاهش یا از بین بردن درد آندومتریوز اثر گذار باشد.
ایجاد تغییرات هورمون ها در چرخه قاعدگی باعث ضخیم شدن، متلاشی شدن و خونریزی ایمپلنت های آندومتر می شود.
داروهای هورمونی ممکن است رشد بافت آندومتر را کند کرده و از رشد بافت جدید آندومتر جلوگیری کند.
داروهای ضد درد
اگر تصمیم به بارداری ندارید، ممکن است پزشک هورمون درمانی همراه با مسکن را توصیه کند.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن برای تسکین دردهای قاعدگی ناشی از آندومتریوز موثر هستند.
جراحی‌های محافظه‌کارانه
در صوتی که مبتلا به این بیماری می باشید و می خواهید برای بارداری اقدام کنید، جراحی برای برداشتن ایمپلنت های سلولی آندومتریوز و در عین حال حفظ رحم و تخمدان ها ممکن است شانس موفقیت شما رابالا ببرد.
اگرچه در بیشتر موارد جراحی لاپاراسکوپی مشکل شما را حل می کند، اما در صورت نیاز، جراحی باز شکم به جای آن انجام می شود.
درمان‌های مربوط به باروری
از آنجایی که آندومتریوز می تواند منجر به مشکلاتی در بارداری شود، پزشک ممکن است درمان باروری را تحت نظارت یک متخصص باروری توصیه کند.
درمان های باروری از تحریک تخمدان ها برای تولید تخمک گذاری بیشتر تا لقاح آزمایشگاهی را شامل می شود.
اینکه کدام درمان برای شما مناسب است به شرایط شخصی شما بستگی دارد.
هیسترکتومی با برداشتن تخمدان‌ها
اگرچه جراحی برای برداشتن رحم و تخمدان موثرترین روش های درمانی آندومتریوز هستند، پزشکان معمولاً ترجیح می دهند برای حفظ باروری زنان بیشتر بر برداشتن دقیق و کامل تمام بافت های آندومتریوز تمرکز کنند.
از آنجا که برداشتن تخمدان ها منجر به کمبود هورمون های تولید شده توسط آنها و یائسگی می شود.
یائسگی زودهنگام خطر بیماری های قلبی عروقی، برخی شرایط متابولیک و مرگ زودرس را به همراه دارد.
هیسترکتومی گاهی اوقات می تواند برای درمان علائم و نشانه های مرتبط با اندومتریوز، مانند خونریزی شدید قاعدگی و دوره های دردناک ناشی از گرفتگی رحم، در کسانی که نمی خواهند باردار شوند، استفاده شود.
پیدا کردن پزشکی که راحت بتوانید از مشکلاتتان بگویید مانند خانم دکتر زهره امیری در مدیریت و درمان آندومتریوز بسیار مهم است.
درمان‌های گیاهی
امروزه تحقیقات زیادی در مورد موضوعات درمان اندومتریوز با سیر و دارچین و اندومتریوز انجام شده است.
مشخص شده است که مصرف روزانه یک حبه سیر خام و تقریباً 10 میلی گرم دارچین به از بین بردن کاشت سلول های آندومتر خارج رحمی کمک زیادی می کند.
علاوه بر این، نوشیدن دمنوش های گیاهی زیر نیز بسیار موثر است:
- بابونه
- گیاه پنج انگشت
- پوست کاج
- اسطوخودوس
- چای سبز
درمان با طب سنتی
طب سنتی برای درمان این بیماری به مصرف بیشتر غذاهای سودا ساز مانند میوه ها و سبزیجات اعتقاد دارد.
علاوه بر این، می توانید هر شب زیر شکم خود را با روغن زنجبیل چرب کنید.
بهتر است مصرف یک قاشق چای خوری دم کرده زنجبیل و بابونه را از سه روز قبل از قاعدگی تا سه روز بعد از آن فراموش نکنید.
نکات پایانی
وجود بافت آندومتریوز در بخش های مختلف رحم غیر متعارف و آسیب رسان است که باید به محض مشاهده علائم اولیه به پزشک مراجعه نمایید.
متخصصان توصیه می کنند که هرگونه علائم نامعقولی که در بدن مشاهده شد، باید با پزشک در میان گذاشته شود.
تا متخصصان بتوانند در مراحل اولیه آسیب را بهبود بخشیده و از پیش روی آن جلوگیری نمایند.
آندومتریوز اگر درمان نشود، خطر ابتلا به سرطان های بدخیم را برای فرد به همراه خواهد داشت.
که ممکن است علاوه بر درگیر کردن رحم سایر اندام های داخلی را نیز با مشکلات جدی مواجه کند.
با این حال بهتر است آندومتریوز را جدی گرفته و در صورت مشاهده نشانه ها و علائم اولیه حتما به پزشک مراجعه نمایید.
اگر آندومتریوز در مراحل اولیه درمان شود، طول دوره درمان کوتاه بوده و با کمترین میزان آسیب و خسارت، آندومتریوز بهبود پیدا می کند.
حتی اگر پزشکان مجبور شوند که به دلیل آندومتریوز بافت رحم را به طور کامل خارج کنند، باز هم ادامه زندگی برای بانوان میسر می باشد.
می توانند با دارو درمانی و مصرف هورمون تعادل مناسبی را در بدن برقرار کرده و بدون رحم نیز به زندگی ادامه دهند.
رژیم غذایی مناسب افراد مبتلا به آندومتریوز
پیروی از یک رژیم غذایی مناسب می تواند نقش بسیار زیادی در کاهش علائم آندومتریوز داشته باشد.
متخصصان تغذیه توصیه می کنند افرادی که از این عارضه رنج می برند، روی میوه ها و سبزیجات، غلات کامل و چربی های سالم تمرکز کنند.
محدود کردن گوشت قرمز، غذاهای فرآوری شده، شکر تصفیه شده و چربی های اشباع شده و ترانس نقش مهمی در کاهش التهاب، افزایش فیبر و اسیدهای چرب امگا 3 دارند.
4 پاسخ
اندومتریوز ژنتیکی است؟
سلام همراه محترم، دلیل اصلی بروز این بیماری مشخص نیست اما متخصصان ارتباطی بین سابقه خانوادگی و آندومتریوز مشاهده کرده‌اند.
اندومتریوز خود به خود از بین میره؟
سلام همراه گرامی، در برخی موارد، آندومتریوز خود به خود برطرف می‌شود. گاهی با گذشت زمان، ضایعات کوچکتر میشوند و ممکن است تعداد آنها کمتر شود.